-->

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2010

ΓΡΑΙΚΥΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞ ΑΝΑΤΟΛΩΝ ΑΠΕΙΛΗ








ΑΚΟΥΣΤΕ ΠΡΩΤΑ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ

ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΑΡΡΗ



Η εξ΄ ανατολών απειλή και οι δυνατοτητές μας

Θεόδωρος Ι. Ζιάκας

Εισαγωγή

Το θέμα επιδέχεται πολλές επί μέρους προσεγγίσεις. Τις ακούτε άλλωστε καθημερινά. «ολιστικές» όμως προσεγγίσεις δεν γίνονται, επειδή έχουμε βουλιάξει στον «ταχτικισμό», στο «βλέποντας και κάνοντας». Ξεχνούμε ότι το σύνολο είναι στην πραγματικότητα κάτι παραπάνω από το άθροισμα των μερών. Βεβαίως οι επί μέρους προσεγγίσεις είναι αναγκαίες, για να βλέπουμε τα δέντρα, τη «μικροκλίμακα». Χρειάζεται όμως να βλέπουμε και το δάσος. Ποιο είναι το «δάσος» στο πρόβλημά μας με την Τουρκία; Ποια είναι η «μεγάλη κλίμακα»;

Χωρίς συνολικές προσεγγίσεις δεν μπορούμε να έχουμε εθνική στρατηγική, ούτε καν ενιαία καθημερινή πολιτική. Η ενιαία πολιτική και η προϋπόθεσή της η εθνική στρατηγική, βασίζονται σ’ αυτό που λέμε εθνικό συμφέρον. Το τι είναι εθνικό συμφέρον δεν καθορίζεται από τις ιδιορρυθμίες του ενός ή του άλλου πολιτικού προσώπου ή κόμματος, αλλά από την εθνική ταυτότητα. Η διαμόρφωση όμως της εθνικής ταυτότητας καθορίζεται από δυνάμεις παγκόσμιες και από δυνάμεις μεγάλου ιστορικού βάθους. Για να τις συλλάβουμε χρειαζόμαστε συνολικές προσεγγίσεις, για τις οποίες δεν είναι επαρκείς οι συνηθισμένες επιστήμες. Είναι θέμα φιλοσοφίας της ιστορίας. Την οποία βεβαίως ούτε καλλιεργούμε ούτε διδάσκουμε πουθενά.

Το τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε και πώς θα το καθορίσουν οι συνηθισμένες μερικές προσεγγίσεις. Το τι όμως πρέπει να θέλουμε μπορούν να το καθορίσουν μόνο οι συνολικές προσεγγίσεις.

Θα σας παρουσιάσω λοιπόν εδώ μια απόπειρα συνολικής προσέγγισης. Θα ξεκινήσω διερωτώμενος: α) Ποια είναι η ευρύτερη ιστορική ολότητα στην οποία ανήκουν τα δύο έθνη και προς τα πού αυτή κατευθύνεται; β) Πώς διαμορφώνεται η ελληνική και η τουρκική ταυτότητα; γ) Ποια είναι η βαθύτερη φύση των μεταξύ τους σχέσεων; Και θα κλείσω με τη διατύπωση των πιθανών συμπερασμάτων.

Α. Η περιέχουσα ολότητα

Υπάρχει περιέχουσα ολότητα. Είναι ο σύγχρονος παγκόσμιος πολιτισμός. Παγκόσμιος = κυρίαρχος σε κάθε χώρα. Και στην Ελλάδα. Και στην Τουρκία. Είναι ο κοινός πολιτισμικός παρονομαστής μεταξύ των πιο διαφορετικών εθνών και λέγεται νεωτερικότητα. Εξόφθαλμη όψη του: ο καπιταλισμός. Κατά βάθος όμως είναι μια πολιτισμική παράδοση, ένα ανθρωπολογικό καλούπι, μέσα από το οποίο φτιάχνεται ο νεωτερικός τύπος ανθρώπου. Ο τύπος αυτός είναι το άτομο και το καλούπι του η νεωτερική εξατομίκευση.

Εκ κατασκευής ο νεωτερικός ατομικισμός δημιουργεί κοινωνικό πρόβλημα. Θεμελιώθηκε στην υπόθεση ότι η εναρμόνιση των ανταγωνιστικών ατομικών επιδιώξεων διασφαλίζεται αυτόματα από το σύστημα της αγοράς. Αποδείχθηκε όμως πολύ γρήγορα ότι χωρίς ειδικό σύστημα κοινωνικής παρέμβασης, είναι αδύνατο να διασφαλιστεί η κοινωνική συνοχή. Έτσι προέκυψε ο νεωτερικός κολεκτιβισμός, με κύρια μορφή τον σοσιαλισμό, ως λύση στο κοινωνικό πρόβλημα. Ήταν η οραματική διέξοδος της νεωτερικότητας. Όπου όμως πήραν την εξουσία οι σοσιαλιστές εγκατέστησαν τελείως ανελεύθερα συστήματα κρατικού καπιταλισμού. Το φάρμακο αποδείχτηκε χειρότερο από την αρρώστια, Χώρια το κόστος του σε αίμα και προσπάθεια. Το όραμα έχασε έτσι την αίγλη του και έσβησε. Τον υπαρκτό σοσιαλισμό δεν τον νίκησε ο ιμπεριαλισμός, όπως θέλουν να το εμφανίζουν. Κατέρρευσε από μόνος του. Το αποτέλεσμα ήταν να γυρίσουμε εκεί απ' όπου είχαμε ξεκινήσει: στον άκρατο καπιταλιστικό φιλελευθερισμό. Όλα τα συστήματα κοινωνικής αλληλεγγύης, που βασίστηκαν στον κρατισμό, σαρώνονται σήμερα ανελέητα. Τίποτα δεν μπορεί να τα σώσει. Εξ ου και η παγκοσμιοποίηση ως "απειλή". Το κοινωνικό πρόβλημα, μπλεγμένο τώρα και με το οικολογικό, έχει γίνει παγκόσμιο και κλιμακώνεται εκρηκτικά.

Η λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση» σημαίνει ότι έχει ολοκληρωθεί στον χώρο και στον χρόνο η επέκταση της νεωτερικότητας. Στον χώρο: επειδή ο ιδιωτικός καπιταλισμός κυριάρχησε παντού, όχι μόνο οικονομικά αλλά και ιδεολογικά. (Μένει η κοινοβουλευτική δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά αυτά θεωρούνται δευτερεύοντα και μπορούν να περιμένουν.) Η επέκταση ολοκληρώθηκε και στον χρόνο, επειδή το κοινωνικό πρόβλημα έγινε παγκόσμιο, ακριβώς εξ αιτίας της αποτυχίας όλων των νεωτερικών λύσεων. Ο Φουκουγιάμα, αποκλείοντας κάθε διέξοδο, ονόμασε την κατάσταση αυτή "τέλος της Ιστορίας". Δεν συμφωνούν όμως μαζί του οι θιγόμενοι από την παγκοσμιοποίηση και την εκρηκτική κλιμάκωση του προβλήματος. Αυτοί καθώς δεν παραμυθιάζονται πλέον από τις κοινωνικές μεταφυσικές της νεωτερικότητας, αναζητούν διέξοδο έξω απ' αυτήν, αμφισβητώντας την ίδια την ατομοκεντρική της θεμελίωση. Σ' αυτό το τελευταίο συντείνει και η μαζική συντριβή του νεωτερικού ατόμου, στα ιστορικά κέντρα του, κάτω από το βάρος των γιγάντιων αυτονομημένων συστημάτων. Η ολοκλήρωση της νεωτερικότητας ισοδυναμεί, ακριβώς, με γενικευμένη κρίση της νεωτερικής εξατομίκευσης. H παγκοσμιοποίηση των αντιφάσεων ελευθερίας και δικαιοσύνης, φύσης και ανάπτυξης, εξατομίκευσης και συστημάτων, μορφοποιεί το ανθρωπολογικό αδιέξοδο του νεωτερικού πολιτισμού.

Η κρίση αυτή γεννά τρεις πολιτισμικές δυνάμεις: τον εκσυγχρονισμό, τον φονταμενταλισμό και τον μετανεωτερισμό. Ο εκσυγχρονισμός προσπαθεί να αναζωογονήσει το διαλυμένο άτομο με τη βία, καταργώντας τις κοινωνικές κατακτήσεις του και δημιουργώντας συνειδητά περιβάλλον κοινωνικού δαρβινισμού. Ο φονταμενταλισμός, βλέπει σαν μοναδική διέξοδο την προσφυγή σε προνεωτερικά συστήματα κοινωνικής αλληλεγγύης. Την κατάργηση του ατομικισμού και την επιστροφή στον προνεωτερικό κολεκτιβιστικό άνθρωπο, που ακολουθεί τυφλά την παράδοση. Ο μετανεωτερισμός, απορρίπτει τον εκσυγχρονισμό και τον φονταμενταλισμό, αλλά δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει οι δρόμοι του. Το πεδίο είναι ελεύθερο στην άγονη σύγκρουση εκσυγχρονισμού-φονταμενταλισμού.

Η σύγκρουση αυτή δεν παράγει διέξοδο επειδή η εξατομίκευση αντιστοιχεί, εν γένει, σε ανθρωπολογικό στάδιο ανώτερο του κολεκτιβιστικού ανθρώπου, ο οποίος μένει κατά κάποιον τρόπο καθηλωμένος στην παιδικότητα. Η νεωτερική παράδοση κυριάρχησε εκμεταλλευόμενη αυτήν ακριβώς την υπεροχή. Με τη λέξη κυριαρχία εννοούμε ότι τα νεωτερικά πρότυπα καθορίζουν την εκπαίδευση και τις ανάγκες όχι μόνο των δικών της οπαδών, αλλά μαζί και των κυριαρχούμενων προνεωτερικών παραδόσεων. Ενώ οι καταστροφικές συνέπειες της παγκοσμιοποίησης είναι συνυφασμένες με το έλλειμμα οικουμενικότητας του νεωτερικού προτύπου ("καλός ο καπιταλισμός αλλά έχει λίγες θέσεις"), ο φονταμενταλισμός δεν αντιπαραθέτει μια οικουμενικότερη πρόταση. Δημιουργεί απλώς ένα αμυντικό κέλυφος. Αν υπάρχει προοπτική αυτή μπορεί να είναι μόνο μετα-νεωτερική. Ο λόγος όμως για τον οποίο οι εκσυγχρονιστές απορρίπτουν τη μετανεωτερική αναζήτηση είναι γιατί βλέπουν το νεωτερικό άτομο σαν την κορυφή της ανθρωπολογικής εξέλιξης.

Συνοψίζω: Η "παγκοσμιοποίηση" και η εκ μέρους της "απειλή" για τις κρατιστικές μορφές διαχείρισης του κοινωνικού προβλήματος, μας "περιέχει" και μας καθορίζει, τόσο την Ελλάδα όσο και την Τουρκία. Μετέχουμε στην κρίση της νεωτερικότητας, αλλά και στην πάλη για την υπέρβασή της.

Β. Η εθνική ταυτότητα

Ας δούμε τώρα πώς όλα αυτά διαμορφώνουν την εθνική ταυτότητα.

Β1. Η νεωτερική εθνική ταυτότητα

Εθνική ταυτότητα είναι ο ιδιαίτερος τρόπος μετοχής του έθνους στην επικρατούσα ιστορική μορφή οικουμένης. Η ταυτότητα των σύγχρονων εθνών είναι νεωτερική. Τη διαμόρφωσε η ανάγκη και η βούλησή τους να εκνεωτερισθούν. Οι προνεωτερικές εθνικές ταυτότητες (μετοχή σε προνεωτερικές μορφές οικουμένης) σώζονται ως αντίστοιχες παραδόσεις, κάτω από την αλλοτριωτική κυριαρχία της νεωτερικής παράδοσης. Η κυριαρχία αλλοιώνει και την ίδια τη νεωτερική παράδοση, κάνοντας τη νεωτερική ταυτότητα κακέκτυπο της κλασικής νεωτερικής (της ευρωπαϊκής). Η κακεκτυπία είναι χαρακτηριστική του εξωευρωπαϊκού εκνεωτερισμού.

Τι νόημα δίνει η νεωτερικότητα στην ταυτότητα του έθνους; Στην αρχή της έδινε δημοκρατικό-απελευθερωτικό περιεχόμενο. Η εθνική ταυτότητα παρέπεμπε στην κοινότητα των ελευθέρων πολιτών που αγωνίστηκαν για την ανατροπή του φεουδαλικού δεσποτισμού. Ελευθερία, ισότης, αδελφότης. Γρήγορα όμως προσαρμόστηκε στις ανάγκες της ιμπεριαλιστικής επέκτασης και έδωσε τη θέση της στον εθνοφυλετισμό και τον εθνομηδενισμό. Για τον εθνοφυλετισμό η εθνική ταυτότητα είναι θέμα φυλετικής καταγωγής και καθαρότητας. Γονίδιο. Τον βρίσκουμε κυρίαρχο στην Ευρώπη την εποχή μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων. Για τον εθνομηδενισμό η εθνική ταυτότητα παραπέμπει σε μια κοινότητα φανταστική, με μηδενικό πραγματικό αντίκρισμα, "νοερή". Η μηδενιστική αυτή νοηματοδότηση φορά μάλιστα το φωτοστέφανο του διεθνισμού. Σήμερα είναι η σημαία της παγκοσμιοποίησης. Η κυριαρχία του μηδενιστικού αυτού διεθνισμού αποσυνθέτει την εθνική ταυτότητα. Τούτο ισχύει όχι μόνο για τον κοσμοπολιτισμό των πολυεθνικών, αλλά και για τον αριστερό του αντίποδα. Η κατάρρευση του κοινωνικού ιδανικού, στο οποίο αναφερόταν ο αριστερός εθνομηδενισμός, κατήργησε και τις όποιες δυνάμεις συνοχής αυτό εξέπεμπε. Από το '89 και έπειτα αποτελεί παντού διαλυτική δύναμη.

Το ανθρωπολογικό αδιέξοδο της νεωτερικότητας εκφράζεται στο συλλογικό επίπεδο ως κρίση της νεωτερικής εθνικής ταυτότητας. Αποτέλεσμά της είναι η κατάρρευση της ηθικής συνοχής του έθνους, όπου κυριαρχεί ο εθνομηδενισμός, αλλά και οι τάσεις αναδίπλωσης σε προνεωτερικές μορφές νοηματοδότησης της εθνικής ταυτότητας ή οι εκδηλώσεις ρατσισμού. Το ζητούμενο σ' αυτή τη δύσκολη μεταβατική εποχή είναι η μετανεωτερική νοηματοδότηση της εθνικής ταυτότητας.

Β2. Η ελληνική ταυτότητα

Σταθερός άξονας της νεοελληνικής εθνικής ταυτότητας είναι ο εκνεωτερισμός, ενώ η νοηματοδότησή της προσλαμβάνει διαδοχικά τις τρεις γενικές μορφές: Στην ηρωική εποχή κυριαρχεί η Μεγάλη Ιδέα: Απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό. Η Ελλάδα "πρότυπο βασίλειο στην ανατολή". Φάρος εκνεωτερισμού. Μετά την εθνική καταστροφή του 1922 και ως την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο, το 1974, κυριαρχεί ο εθνοφυλετισμός. Είμαστε Έλληνες γιατί ρέει ελληνικό αίμα στις φλέβες μας. Όχι γιατί μετέχουμε ελληνικής παιδείας. Από το 1974 και έπειτα κυριαρχεί ο εθνομηδενισμός.

Η πρώτη φάση διέπεται από το κοραϊκό πρόταγμα της «μετακένωσης» ή της ευρωπαϊκής αερογέφυρας προς την αρχαία Ελλάδα. Είμαστε παιδιά του παππού. Όχι εγγόνια του. Το Βυζάντιο δεν θέλουμε να το ξέρουμε. Στη συνέχεια έρχεται ο Φαλμεράϋερ και αμφισβητεί την ελληνικότητά μας, ακριβώς με το επιχείρημα ότι αφού το Βυζάντιο δεν είναι ελληνικό, δεν υπάρχει φυλετική συνέχεια. Για να τον αντιμετωπίσουμε τροποποιούμε το κοραϊκό πρόταγμα. Το κάνουμε "ελληνοχριστιανικό". Δεν ενοχλεί και πολύ, γιατί ο "χριστιανισμός" μας είναι ευσεβιστικός, δηλαδή ακραιφνώς νεωτερικός. Με την άνοδο τέλος του εθνομηδενισμού κυριαρχεί το δικό του νοηματοδοτικό πρόταγμα: Η νέα Ελλάδα είναι ένα καινούργιο έθνος, όπως τα ευρωπαϊκά. Μια «νοερή» ψευδο-κοινότητα, η λειτουργία της οποίας εξαντλείται στο να κρύβει τον ξενόδουλο-καπιταλιστικό-αντιλαϊκό χαρακτήρα του ελλαδικού κράτους.

Μετά το 1989 ο σοσιαλισμός κι ο διεθνισμός, έχοντας χάσει κάθε αυθυπερβατική διάσταση, εκφυλίζονται σε πρόσχημα και προκάλυμμα, όχι μόνο εθνικού, αλλά και κοινωνικού μηδενισμού. Η εθνική συνοχή δεν έχει από πού να αντλήσει το νόημά της. Πικρή η αλήθεια αλλά πρέπει να την αντικρίσουμε κατά πρόσωπο: ζούμε την πλήρη κατάρρευση της νεωτερικής εθνικής μας ταυτότητας. Τίποτα πλέον δεν αντισταθμίζει την κοινωνική εντροπία, η οποία απελευθερώνεται από τον πολιτικό και τον οικονομικό ανταγωνισμό. Το εθνικό συμφέρον δεν μπορεί έτσι να οριστεί, ώστε να υπάρξει εθνική στρατηγική και ενότητα πολιτικής. Κάτι πολύ χειρότερο: το εθνικό κράτος έγινε το άδειο κέλυφος μέσα στο οποίο εγκαταβίωσε ένας αρκετά εκτεταμένος και πολύ καλά διαρθρωμένος παρασιτικός οργανισμός. Προέκυψε από τη συγχώνευση κοινωνικού παρασιτισμού, εθνικού γραικυλισμού και πελατειακού πολιτικού συστήματος. Διασωληνώθηκε μάλιστα επιτυχώς με τα ευρωκοινοτικά ταμεία και ελπίζει να βγει σώος και αβλαβής από τη λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης. Τρέφεται από τα εθνικά ελλείμματα -στην άμυνα, στην παιδεία, στην οικονομία, παντού. Είναι το εθνικό μας βαμπίρ, το γνωστό κι από άλλες εποχές της ελληνικής ιστορίας. Το οικοσύστημά του είναι οι συνθήκες "τέλους ιδεολογιών".

Ο παρασιτικός αυτός οργανισμός έχει διαβρώσει όλα τα κόμματα, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα ΜΜΕ. Ευτυχώς όμως η παγκοσμιοποίηση δεν ανέχεται κρατιστικά παρασιτικά καρκινώματα κι' απ' αυτή την άποψη μπορεί να αποβεί επωφελής για τον Ελληνισμό.

Β3. Η τουρκική ταυτότητα

Ο εθνομηδενισμός δεν έχει καμιά απολύτως επιρροή στην Τουρκία. Κυριαρχεί εκεί ο εθνοφυλετισμός με τη μορφή του κεμαλισμού. Πολύ δειλά και επιφανειακά, τον αμφισβητεί μονάχα ο ισλαμικός φονταμενταλισμός.

Η κεμαλική νεωτερική νοηματοδότηση της τουρκικής ταυτότητας έχει τις απαρχές της στο κίνημα των νεοτούρκων και στην προσπάθειά τους να αποφύγουν την κατάρρευση του Τουρκισμού μαζί με τη διαλυμένη από τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα οθωμανική Τουρκία. Η τουρκική νεωτερικότητα θεμελιώθηκε στην εθνοκάθαρση. Στη γενοκτονία των υποτελών χριστιανικών μιλέτ. Στον κοσμικό κρατισμό. Και στον ιδεολογιό μύθο της εντοπιότητας του Τουρκισμού, της αναδρομικής οικειοποίησης όλων των πολιτισμών της Μικρασίας ως τους Χετταίους. Για την κεμαλική ιστοριογραφία της Τουρκίας πληθυσμός της Ανατολίας ήταν τουρκικός ήδη από την προϊστορική εποχή.

Η τουρκική νεωτερική ταυτότητα είναι φυλετική. Ο παραδοσιακός ρατσισμός του Τούρκου συγχωνεύτηκε με τον ευρωπαϊκό εθνοφυλετισμό. Ο Τουρκισμός είναι ρατσιστικός στην ουσία του, γιατί ο Τούρκος προϋποθέτει την ύπαρξη ραγιά. «Η ευτυχία του να είσαι Τούρκος» πάει περίπατο χωρίς τον ραγιά. Άμα τον χάσει ο Τούρκος θα τον ψάξει ανάμεσα στους γειτόνους του. Κι αν δεν τον βρει εκεί θα χωριστεί στα δύο, μετατρέποντας ένα μέρος του σε ραγιά. Χωρίς ραγιά ο Τούρκος δεν μπορεί να αυτοεπιβεβαιωθεί ως Τούρκος. Από τη στιγμή που εξόντωσε τους χριστιανούς ραγιάδες έχει μεταβάλει σε ραγιάδες τους Κούρδους. Και εν μέρει τους Αλεβίτες. Στο τέλος θα φάει τους δικούς του. Ο Τούρκος ταυτίζεται με τη δύναμη, την αυθαιρεσία και την κτηνωδία. Είναι οι αξίες του. Τούρκος = ιδιοκτήτης εθνών, που τα βλέπει σαν κοπάδια.

Το τουρκικό έθνος συγκροτείται μέσα στον μηχανισμό του κράτους και ιδιαίτερα στον στρατό. Πυρήνας του είναι ένας στρατοκρατικός παρασιτικός οργανισμός. Ο έμφυτος ρατσισμός του Τουρκισμού και η ζωτική γι αυτόν σημασία του στρατοκρατικού κρατισμού, δεν επιτρέπουν την πλήρη ανάπτυξη του φιλελεύθερου καπιταλισμού στην Τουρκία. Ούτε της δημοκρατίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επ' αυτού η Τουρκία δεν έχει ταλαντεύσεις, παρ' όλο που φοβάται την παγκοσμιοποίηση. Πιστεύει όμως ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τους κινδύνους, αξιοποιώντας την ανάγκη της μοναδικής υπερδύναμης για αστυνόμευση της γειτονικής ζώνης των πετρελαίων. Καθώς και τις δυνατότητες συνδυασμού με τις ανάγκες του εβραϊκού φονταμενταλισμού. Εξοπλίζεται έτσι σαν αστακός και προθυμοποιείται να το παίξει περιφερειακός ζανταρμάς των ΗΠΑ. Στην κατεύθυνση αυτή έχει αποκτήσει υπεροπλία την οποία και χρησιμοποιεί για να μετατρέψει τους γείτονές της σε πειθήνιους δορυφόρους της.

Η συνοχή της Τουρκίας, ως πολυεθνικού κράτους, απειλείται από το κουρδικό αυτονομιστικό κίνημα και από την ενδεχόμενη αυτοσυνείδηση των μικρότερων εθνοτήτων. Η απειλή όμως αυτή ισχυροποιεί την τουρκική ταυτότητα. Ο μόνος αναμφισβήτητος κίνδυνος για τη συνοχή της τουρκικής ταυτότητας είναι ο αντικρατιστικός στρόβιλος που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση, γιατί οξύνει τη βασική εσωτερική της αντίθεση, την αντίθεση νεοτερικού-προνεωτερικού, κεμαλισμού-ισαλαμισμού.

Γ. Η σχέση Ελληνισμού-Τουρκισμού

Ας περάσουμε τώρα στη σχέση ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική ταυτότητα.

Ας συγκρίνουμε πρώτα τον ελλαδικό και τον τουρκικό παρασιτισμό: Αναπτύσσονται και οι δύο με άξονα το κράτος. Έχουν όμως διαμετρικά αντίθετο χαρακτήρα. Ο δικός μας είναι ατομοκρατικός – αναρχικός στην ιδιοσυστασία του. Το υλικό του είναι ο αδιάλλακτος ατομικισμός, που αποχαλινώνεται εντελώς σε συνθήκες πολιτικής ελευθερίας και «τέλους ιδεολογιών». Ο τουρκικός, αντιθέτως, είναι κολεκτιβιστικός-ρατσιστικός. Βάση του η τοτεμική υποταγή στη ρατσιστική ομάδα. Δόγμα του δικού μας είναι: «ο ζημιών το έθνος ουδένα ζημιοί». Του τουρκικού: το κράτος υπεράνω όλων. Σε μας: Αναίσχυντος γραικυλισμός προς τα έξω. Προς τα μέσα είναι το κούφιο νταηλίκι να καις τη δική σου Νομαρχία, υπό τα έντρομα βλέμματα του κράτους. Στους Τούρκους είναι, αντιθέτως, η ηγεμονιστική ιταμότητα, προς τα έξω και η αδίστακτη δικτατορία, προς τα μέσα. Οι επιπτώσεις στην εθνική ταυτότητα είναι άκρως αντίθετες. Το δικό μας παράσιτο αποσυνθέτει την εθνική ταυτότητα. Το τουρκικό την συγκροτεί. Αυτός είναι και ο λόγος που η Τουρκία έχει σαφή αίσθηση του εθνικού της συμφέροντος, εθνική στρατηγική και ενότητα πολιτικής. Σε μας υπάρχουν τόσες εκδοχές εθνικού συμφέροντος όσες και οι Έλληνες πολιτικοί. Και βεβαίως ανυπαρξία όχι εθνικής στρατηγικής, αλλά ούτε καν μικροπολιτικής με στοιχειώδη συνοχή.

Το συμπέρασμα βγαίνει από μόνο του: το ελλαδικό παράσιτο δουλεύει για το τουρκικό. Καλύτερο "πράκτορα" δεν θα μπορούσε να βρει η Τουρκία μέσα στην Ελλάδα. Σ’ αυτό βρίσκεται και η όποια δύναμη του τουρκικού επεκτατισμού. «Ο Τούρκος είναι μέσα μας» λοιπόν. Είναι π.χ. αυτός που φτιάχνει κάθε χρόνο τα τεράστια ελλείμματα του "εθνικού μας αερομεταφορέα".

Ταιριάζουν λοιπόν όπως ο τέντζερης με το καπάκι. Η συμπληρωματική αυτή σχέση πρέπει επί τέλους να μας βάλει σε σκέψεις. Και να αναρωτηθούμε πώς διάβολο μας προέκυψε ο Τούρκος: Όταν ο Τούρκος ήρθε από την κεντρική Ασία ήταν αριθμητικά ασήμαντος. Ο Έλληνας ήταν υπερδύναμη και ο Τούρκος τίποτα. Και όμως οι όροι αντιστράφηκαν. Ο Τούρκος έγινε υπερδύναμη κι ο Έλληνας το αριθμητικά ασήμαντο υποζύγιο «της αγιωτάτης των Οθωμανών βασιλείας». Αν δούμε την εξέλιξη των αριθμών, από το 1200 κι έπειτα, θα διαπιστώσουμε ότι ο Τούρκος είναι ένα βαμπίρ που τρέφεται με το αίμα του Ελληνισμού. Το τουρκικό αίνιγμα, η κρυμμένη ουσία του Ανατολικού Ζητήματος, μπορεί να απαντηθεί μόνο με την υπόθεση ότι ο Τούρκος είναι μετάλλαξη του Έλληνα. Πρέπει να υπάρχει ένας μηχανισμός στη συλλογική φύση του Έλληνα που γεννά τον Τούρκο. Πρόταση: Ο μηχανισμός αυτός είναι ο ίδιος που φτιάχνει τον ελληνικό παρασιτισμό. Το τουρκικό βαμπίρ γεννιέται σ’ ένα ορισμένο επίπεδο ανάπτυξης του ελληνικού παρασιτισμού. Ο αδιάλλακτος ελληνικός ατομικισμός, η πίστη του ότι το συλλογικό δεν έχει υπόσταση, ότι «επινοία» μόνον υπάρχει, ή αλλιώς το δόγμα ότι «ο ζημιών το έθνος ουδένα ζημιοί», μετατρέπει το κράτος του σε εκτροφείο «Τούρκων». Ο ανερμάτιστος και ξεσαλωμένος Έλληνας άρχοντας είναι Τούρκος εν τω γεννάσθαι. Η εξουσία του δημιουργεί τέτοια κοινωνικά προβλήματα που προκαλούν μεταλλάξεις στην εθνική ταυτότητα, παράγοντας "μηδίσαντες" και "γραικύλους", στην αρχαιότητα, "βούλγαρους", "λατίνους" και "τούρκους", στο Βυζάντιο, και "μακεδόνες", "κούτβηδες" και "ευρωλιγούρηδες" στην εποχή μας. Στην έξαρσή του ο ελληνικός ατομικισμός μεταμορφώνεται στο αντίθετό του: σε άγριο κολεκτιβισμό. Στην τουρκική χιονοστιβάδα που σάρωσε τον Ελληνισμό ο κεντρασιατικός Τούρκος ήταν απλώς το χαλικάκι. Όλη η τεράστια μπάλα ήταν ακραιφνώς ελληνική.

Στα χρόνια της δουλείας οι καλογέροι μας είχαν φτιάξει εθνική στρατηγική με τη μορφή προφητειών. Μια απ’ αυτές πρόβλεπε πόλεμο εφτά κρατών στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα πλέξει το μοσχάρι στο αίμα. Στον πόλεμο αυτόν εμείς δεν θα λαμβάναμε μέρος. Η Τουρκία θα διαλυόταν: το ένα τρίτο των Τούρκων θα σφάζονταν, το ένα τρίτο θα ξαναγίνονταν χριστιανοί και το άλλο τρίτο θα περιορίζονταν στην "κόκκινη μηλιά". Η κατανομή δεν ήταν καθόλου αυθαίρετη. Γιατί αυτή είναι περίπου η σύνθεση της Τουρκίας. Οι Αλεβίτες, ως ελληνογενείς μπορούν να ξαναγίνουν χριστιανοί. Οι Κούρδοι θα λευτερωθούν και οι Τούρκοι, μη έχοντας αλλογενείς ραγιάδες, θα σφαχτούν αναμεταξύ τους. Ο Τουρκισμός, ως σύστημα ρατσιστικών αξιών, θα εξαφανιστεί. Αμήν και πότε. Αλλά γιατί εμείς δεν θα πάρουμε μέρος στο ξεπάστρεμα του Τουρκισμού; Μα γιατί ο Τούρκος είναι γέννημα-θρέμμα δικό μας. Δυστυχώς η προφητεία δεν μας λέει ποια είναι η ρίζα του Τούρκου. Αρκείται στην κοινή πεποίθηση ότι τον έστειλε ο Θεός για να μας τιμωρήσει για τις αμαρτίες μας. Καιρός δεν είναι να καταλάβουμε ποια ακριβώς είναι η αμαρτία μας;

Όσο η Ελλάδα δεν αντιλαμβάνεται τον μηχανισμό που γεννά τον Τούρκο μέσα της, δεν μπορεί να τον αντιμετωπίσει. Η τουρκική απειλή είναι εσωτερικό πρόβλημα του Ελληνισμού.

Συμπέρασμα

Ο κόσμος βρίσκεται σε σύγχυση, γιατί δεν ξέρει ότι υπάρχει ανθρωπολογική εξέλιξη και πέρα από το άτομο. Κάποιοι από μας το ξέρουν, γιατί κάναμε κάποτε το βήμα από το ελληνικό Άτομο στο Πρόσωπο. Αλλά δεν θελήσαμε να εγκαταλείψουμε την ατομικιστική μας σκευή. Ο Τούρκος ήταν γέννημα αυτής της υποστροφής μας. Η τελευταία μας προσπάθεια να αντικαταστήσουμε τον δικό μας ατομικισμό με τον νεωτερικό, για να απαλλαγούμε από τον Τούρκο, κατέληξε σε φιάσκο. Μιλώντας με την πολύ βαθύτερη σε νόημα παραδοσιακή ορολογία, θα έλεγα ότι αρνηθήκαμε τον Τριαδικό Θεό, η σχέση με τον οποίο μας κάνει από άτομα Πρόσωπα, ανθρώπους υπεύθυνους όχι μόνο για τον εαυτό μας αλλά και για την κτίση ολάκερη. Στη θέση της σχέσης αυτής βάλαμε τον θεό-ιεροεξεταστή της μεσαιωνικής Δύσης. Ή τον θεό-Μηδέν του επαναστατημένου εναντίον του νεωτερικού ατόμου. Η εσωτερική αποξένωση του Έλληνα από τον προσωπικό του Θεό –να ποιο είναι το πρόβλημα. Η άρση αυτής της αποξένωσης είναι και η λύση.

Ή για να επανέλθουμε στη σύγχρονη ορολογία: μιλάμε για την απελευθέρωση της αυθυπερβατικής δύναμης του Ελληνισμού. Το δίδυμο ελληνοτουρκικό βαμπίρ, που απειλεί να πνίξει τόσο τον ελληνικό λαό όσο και τους λαούς της Τουρκίας, μπορεί να εξαλειφθεί μόνο αν η Ελλάδα κατορθώσει να ανανοηματοδοτήσει σε μετανεωτερική-μεταατομική κατεύθυνση τη σχέση που συγκροτεί την εθνική της ταυτότητα, τη σχέση Ελληνισμού και χριστιανισμού.

Αυτή είναι η ολιστική τοποθέτηση του προβλήματος. Μια τοποθέτηση στρατηγικής. Φυσικά δεν αρκεί. Χρειάζεται και η άμεση πολιτική πρόταση που της αντιστοιχεί. Απ' όσα είπαμε είναι ήδη φανερή: Πάλη για την εξάλειψη α) του αμυντικού ελλείμματος, β) του οικονομικού ελλείμματος και γ) του ελλείμματος ελληνικής παιδείας. Πάλη φυσικά εναντίον όλων όσων τρέφονται από τα ελλείμματα αυτά. Και δεν είναι λίγοι.

22 Φεβρουαρίου 1998


ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ του 2010

Τι αλλάζει σήμερα -στην εποχή Νταβούτογλου;

Κυρίως δύο πράγματα:

Η Ελλάδα προσεγγίζει το τέλος της αυτοκτονικής διαδρομής που περιγράφεται στο παραπάνω άρθρο. Έχει αποδομήσει κάθε συλλογική αξία, χάνοντας το έδαφος κάτω από τα πόδια της. Το «εθνικό μας βαμπίρ» κοντεύει να σκάσει από το αίμα του ήδη ημιθανούς ξενιστή του. (Η σχετικά αυτονόητη «πολιτική πρόταση» του άρθρου δεν είχε, φυσικά, αποδέκτη στο μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα.) Ο κεμαλισμός έχασε τον πόλεμο με τους Κούρδους και το πρόβλημα ανέλαβε να το διαχειριστεί ο νεοοθωμανισμός. Με το πνεύμα Νταβούτογλου ο νεοοθωμανισμός αποκτά «μετανεωτερικό» προσωπείο, τόσο προς τα έξω όσο και προς τα μέσα. Στην πράξη κεφαλαιοποιεί σε δική του άμεση ισχύ τα ελλείμματα της Νέας Τάξης στην περιοχή. Δεν καταργεί το κρατοκεντρικό βαμπιρικό δίπολο τούρκος/ραγιάς. Το «εκσυγχρονίζει».

Και τα δύο εγγράφονται διευκρινιστικά στην ολιστική προσέγγιση του 1998.

Το ευρύτερο πλαίσιο του ζητήματος ορίζεται από το κοσμοϊστορικό γεγονός ότι τη σκυτάλη της εξατομίκευσης (οριστικά απρόσωπης πλέον) την έχει πάρει στα χέρια του ο ανηλεής ασιατικός κολεκτιβισμός/δεσποτισμός. Και μάλλον «ουαί τοις (δυτικοίς) ηττημένοις».

Αναδημοσίευση από το Αντίφωνο - Ημερομηνία δημοσίευσης: 19-02-10


http://boraeinai.blogspot.com/2010/02/blog-post_5093.html

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2010

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ FOCUS




Επειδή το τελευταίο διάστημα, με αφορμή την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, η ομοτράπεζός μας στην Ε.Ε. Γερμανία παρουσιάζει μια ρατσιστική συμπεριφορά έναντι των Ελλήνων, ανασύραμε, από το χρονοντούλαπο της ιστορίας, τα αποτελέσματα της ναζιστικής τους θηριωδίας εις βάρος της Ελλάδος, για να υπενθυμίσουμε στους σημερινούς Γερμανούς συμμάχους, ότι μας χρωστούν πολλά, που αν και η εκάστοτε ηγεσία μας δεν είχε το ανάστημα να τους το θυμίσει, αυτό μπορεί να το κάνει κάλλιστα και μόνος του ο Ελληνικός Λαός.






Εκτέλεση ομήρων



Οι Γερμανοί θα πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθούν ότι οι Έλληνες σαν ειρηνικός Λαός που είναι προσπάθησε να τους συγχωρήσει την τότε συμπεριφορά τους σαν δυναστών και να θέσει στην άκρη μίση και πάθη προκειμένου να υπάρξει η λήθη στο όνομα της συμπόρευσης και της προοπτικής για μια Ενωμένη Ευρώπη. Αυτό όμως φαίνεται , με την συμπεριφορά τους και τα απαράδεκτα δημοσιεύματά τους, δεν το επιθυμούν οι «φίλοι» Γερμανοί, που δυστυχώς φαίνεται να ξεχνούν το παρόν, το πρόσφατο παρελθόν και την ναζιστική Γερμανία που αιματοκύλισε τον κόσμο.



Ας τους θυμίσουμε λοιπόν για το παρόν ότι το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των δύο χωρών μας ευνοεί υπέρμετρα την Γερμανία, αφού η Ελλάδα καταναλώνει γερμανικά προϊόντα και αγοράζει γερμανικά οπλικά συστήματα.


Για το πρόσφατο και για το μεταπολεμικό παρελθόν τους ας υπενθυμίσουμε ότι Έλληνες βοήθησαν στην ανοικοδόμηση της Γερμανίας και η Ελλάδα, σαν μέλος της ΕΕ, συνεισέφερε και αυτή μέσα από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας τα ποσά για την ενοποίηση της Γερμανίας.


Πιο συγκεκριμένα μέσα από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έλαβε 60 δισ. το 1990-2005 για την διαρθρωτική ανάπτυξη των περιοχών της πρώην Ανατολικής Γερμανίας.


Με δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Φ. Πετσάλνικος, τονίζει ότι είναι ανακριβές ότι από το 1981 οι Έλληνες μόνον εκταμίευαν και δαπανούν συνεχώς ενώ οι Γερμανοί χρηματοδοτούν μόνο και επιβεβαιώνει τα παραπάνω αναφερθέντα.

Ακόμη για την περίοδο 2007-2013 αναλογούν για τη Γερμανία 26,3 δισ. από τα διαρθρωτικά ταμεία της Εκ, ενώ για την Ελλάδα 20,4 δισ. Επίσης από την Κοινή Αγροτική Πολιτική, επωφελήθηκαν οι Γερμανοί αγρότες. (Είναι γνωστοί οι χαρακτηρισμοί "επιδοτούμενα βουνά βουτύρου", αναφέρει ο κ. Πετσάλνικος).

Η Γερμανία - άλλωστε - είναι η ευρωπαϊκή εκείνη χώρα που περισσότερο επωφελήθηκε από την δημιουργία του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου: Οι εξαγωγές της προς τις χώρες της ΕΕ το 2007 ανήλθαν σε ποσοστό 64,6% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας. Το 14% εξ αυτών "είναι προς χώρες που χαρακτηρίζετε "γουρουνοοικονομίες της ΕΕ" (Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία)".

Υπενθυμίζει επιπλέον πως κύριος προμηθευτής των αμυντικών συστημάτων της χώρας μας - τα κονδύλια για τα οποία ανέρχονται στο 4,2% του ΑΕΠ - είναι η Γερμανία.

Καθώς το άρθρο στο οποίο απαντά ο κ. Πετσάλνικος αναφέρεται στην διάσωση εκ μέρους των Γερμανών, των τραπεζών τους, αναρωτιέται "ποιος προκάλεσε την τραπεζική αυτή κρίση που αστραπιαία μετεξελίχθηκε σε παγκόσμια οικονομική κρίση" και προσθέτει: "Σίγουρα όχι εμείς οι Έλληνες".

Ο πρόεδρος της Βουλής επισημαίνει επιπλέον: "Το απολύτως παράλογο: Σήμερα κερδοσκοπούν σε βάρος της Ελλάδας, αυτοί που προκάλεσαν την διεθνή κρίση, επιτιθέμενοι και στην Ευρωζώνη και συνιστά: "Μην βλέπετε το δέντρο και χάνετε το δάσος".






Όσο για το απώτερο και ναζιστικό παρελθόν τους θα πρέπει να υπενθυμίσουμε στους Γερμανούς ότι κατέστρεψαν την Ελλάδα και φεύγοντας της κληροδότησαν πέραν από την καμένη γη και ένα υπερπληθωρισμό που έχει μείνει σαν χαρακτηριστικό παράδειγμα υπερπληθωρισμού στην φιλολογία των οικονομικών του πολέμου.


Η πρωτογενής αιτία των υψηλών ρυθ­μών του πολεμικού πληθωρισμού ήταν η κάλυψη των δαπανών συντήρησης των στρατευμάτων Κατοχής, αλλά και των δαπανών των κατοχικών κυβερνή­σεων, με χρήμα νέας κοπής -δηλαδή με πληθωριστικό χρήμα.


Στα πρωτογενή αυτά αίτια πρέπει να προσθέσουμε την όλο και μεγαλύτερη μείωση της προ­σφοράς (παραγωγής) αγαθών και την κερδοσκοπία, που οδήγησαν στα χρόνια 1941-1944 σε άνοδο των τιμών με­γαλύτερη από την αύξηση της νομισματικής κυκλοφορίας.


Η μεγάλη αύξηση που εμφάνισαν οι δείκτες των τιμών καταναλωτή και της νομισματικής κυκλοφορίας δεν είναι ά­σχετη από το γεγονός ότι οι γερμανικές αρχές Κατοχής - παρά τα διεθνή νόμι­μα, τη συμφωνία της Χάγης, αλλά και τη δική τους συμφωνία της Ρώμης τον Μάρτιο του 1942 - εισέπρατταν χρημα­τικά ποσά μεγαλύτερα από τα προβλε­πόμενα για τη συντήρηση των δυνάμε­ων της κατοχής. Με βάση τη συμφωνία της Ρώμης, οι κατά μήνα αναλήψεις πέ­ραν του 1,5 δισεκατομμυρίου δολα­ρίων -δηλαδή πέραν του ποσού που α­ντιπροσώπευαν τα έξοδα Κατοχής- θα πιστώνονταν στην Ελλάδα ως δάνειο της προς τη Γερμανία και την Ιταλία. Έτσι, οδηγηθήκαμε στο λεγόμενο πρόβλημα του κατοχικού δανείου. Το πο­σό του κατοχικού δανείου, ανατοκιζόμενο από το 1945 έως το 2000, ανήρχε­το, σε τιμές του 2000, στα 18 δισεκα­τομμύρια δολάρια. Σήμερα το ποσό αυτό ανατοκιζόμενο φθάνει σε λίαν υψηλότερες τιμές.


Η «υπέρβαση» αυτή των κατοχικών στρατιωτικών δαπανών - η οποία συν­δέεται, εκτός των άλλων, και με τη χρη­ματοδότηση της εκστρατείας του Άξονα στην Αφρική- συνάντησε την αντί­δραση της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, αντίδραση που δεν άφησε «ασυγκίνητες» ακόμη και τις κα­τοχικές κυβερνήσεις. Άλλωστε, η ανα­τροπή και αντικατάσταση διαδοχικών κατοχικών κυβερνήσεων δεν είναι διό­λου άσχετη και με τις τροποποιήσεις που επιβάλλοντο κάθε φορά στους όρους της συμφωνίας της Ρώμης.


Ο οικονομικός σφετερισμός που α­κολούθησαν οι κατακτητές μπορούσε να υλοποιηθεί με δύο πολιτικές: την πολιτι­κή της απόσπασης και την πολιτική της αναπαραγωγής. Στις συγκεκριμένες συνθήκες διεξαγωγής του πολέμου, οι Γερμανοί υιοθέτησαν την πολιτική της απόσπασης, η οποία οδήγησε σε κατα­σχέσεις και επιτάξεις αποθεμάτων και παραγωγικών μέσων της κατεχόμενης χώρας. Όταν, όμως, η πολιτική της απόσπασης έγινε -λόγω της ανάπτυξης του αντιστασιακού κινήματος- ατελέ­σφορη, η καταφυγή στην κοπή μεγαλύ­τερης ποσότητας χρήματος κατέστη το τελευταίο μέσο των κατακτητών.





ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΝΑΖΙ

Αλλά ας δούμε με περισσότερες λεπτομέρειες πώς φθάσαμε ως εκεί:


Το Βασι­κότερο σημείο για να αντιληφθεί κανείς τι επακολούθησε στη διάρκεια της Κατοχής είναι ότι προπολεμικά η μεν ύπαιθρος μπο­ρούσε να θρέφει τον εαυτό της, όχι όμως και οι πόλεις. Η βιομηχανία απέδιδε το 25 % του ε­θνικού εισοδήματος, απασχολούσε όμως μόνο 4% του πληθυσμού. Ο μεγάλος όγκος των κατοίκων των πόλεων και ιδιαίτερα του πολεοδομικού συ­γκροτήματος Αθήνας και Πειραιά απασχολούνταν στο λεγόμενο τριτογενή τομέα, ιδιαίτερα αναπτυγ­μένο λόγω της γραφειοκρατικής διάρθρωσης της οικονομίας και της έντονης κρατικής παρέμβασης.


Το ένα έβδομο του συνολικού πληθυσμού της χώρας ήταν συγκεντρωμένο στην Αθήνα και τον Πειραιά. Πώς θα τρέφονταν όλοι αυτοί σε περίπτω­ση πολέμου και άρα διακοπής των εισαγωγών τρο­φίμων; Δυστυχώς το ζήτημα αυτό δεν είχε απασχολήσει κανέναν από τους τότε αρμοδίους. Δεν υπήρχε κανένα σχέδιο αναγκαστικής συγκέντρωσης και διανομής των τροφίμων και όταν η κατοχική κυβέρνηση του στρατηγού Γ. Τσολάκογλου δοκίμασε να εφαρμόσει ένα αυτοσχέδιο σύστημα, απέτυχε παταγωδώς.



Πώς η φτώχεια γίνεται πείνα


Με την εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο και ι­διαίτερα με την έναρξη της στρατιωτικής κατοχής της χώρας, συνέβησαν ταυτοχρόνως τρία πράγματα, που το καθένα από αυτά θα ήταν καταστροφικό για μια οικονομία με τα χαρακτηριστικά της ελληνικής:


α) Μειώθηκε η υλική παραγωγή, σε ποσοστό πάνω από το 50% και η μείωση αυ­τή διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής.


β) Διακόπηκε (σχεδόν πλήρως) το εξωτερικό εμπόριο. Μόνο το 6% του προπολεμικού εξωτερικού εμπορίου επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της Κατο­χής. Το αποτέλεσμα ήταν να μείνουν οι πόλεις χωρίς τρόφιμα.


γ) Αυξήθηκε η ζήτηση εμπορευμάτων, από το Στρατό αρχικά και από τις δυνάμεις κατοχής στη συνέχεια. Οι δυνάμεις κατοχής προέβαιναν σε επιτάξεις, αλλά κυρίως σε αγορές εμπορευμάτων, με κατοχικά χαρτονομίσματα ή με δραχμές που εξασφάλιζαν δωρεάν από την κατοχική κυβέρνηση.


Το συνδυαστικό αποτέλεσμα ήταν η πλήρης έλλειψή τροφίμων και η άνοδος των τιμών, η οποία ο­δήγησε κατ' αρχάς σε ραγδαίο υποσιτισμό των α­πόρων, εν συνεχεία των φτωχότερων και μετά των μικροαστικών οικογενειών των πόλεων.


Η κυβέρνηση Τσουδερού (που φεύγοντας από την Αθήνα πήρε μαζί της το απόθεμα σε χρυσό της Τράπεζας της Ελλάδος) επιχείρησε το 1941 να ορ­γανώσει τη μεταφορά σιτηρών στην Ελλάδα, μέσω ουδέτερων χωρών, αλλά οι Βρετανοί επέβαλαν αυστηρή απαγόρευση για στρατιωτικούς λόγους. Μό­νον όταν η κατάσταση επιδεινώθηκε, με τον πολ­λαπλασιασμό των θανάτων από ασιτία, δέχθηκε η βρετανική κυβέρνηση να δημιουργηθεί ένα ανεπαρκές δίκτυο τροφοδοσίας στην Ελλάδα.


Μέχρι την άνοιξη του 1943, δεκάδες χιλιάδες άν­θρωποι, ιδιαίτερα στο πολεοδομικό συγκρότημα Αθηνών, πέθαναν από ασιτία. Έκτοτε, η κατάσταση βελτιώθηκε και η θνησιμότητα περιορίστηκε στα ε­πίπεδα που βρισκόταν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ο λόγος της βελτίωσης ήταν η συστηματική αποστολή τροφίμων και η διενέργεια συσσιτίων και διανομών, με πρωτοβουλία που ξεκίνησε ο Σουηδικός Ερυθρός Σταυρός. Συχνά μας διαφεύγει ότι αν δεν είχε εκδηλωθεί η σουηδική πρωτοβουλία, ελάχιστοι Έλληνες θα είχαν απομείνει ζωντανοί για να «απελευθερωθούν», όταν οι γερμανικές δυνάμεις εγκατέλειψαν την Ελλάδα.







Δημοσιονομική διαχείριση της πείνας


Το 1942 το εγχώριο εισόδημα μειώθηκε ακόμη περισσότερο, αλλά κανείς πια δεν δοκίμαζε να το μετρήσει.


Τα μόνα τρόφιμα στα οποία μπορούσαν να υπολογίζουν οι Έλληνες ήταν το λάδι, οι ελιές, οι σταφίδες και τα σύκα. Τα υπόλοιπα διαθέσιμα τρόφιμα αποτελούσαν μικρό κλάσμα μόνο των ήδη ανεπαρκών προπολεμικών ποσοτήτων.


Όμως, ακόμη και η ελαττωμένη παραγωγή δεν μπορούσε να φτάσει στις πόλεις: Πρώτον, διότι : Ελλάδα ήταν χωρισμένη σε διάφορες ζώνες κατοχής με αυτοτελείς στρατιωτικές διοικήσεις που δεν λογοδοτούσαν πουθενά (στα Δωδεκάνησα οι Ιταλοί είχαν επιτάξει για λογαριασμό του ιταλικού κρατικού μονοπωλίου ακόμη και τους αναπτήρες και τις τσακμακόπετρες). Δεύτερον, διότι δεν υπήρχαν μεταφορικά μέσα. Τρίτον, διότι οι αρχές κατοχής απορροφούσαν ένα πολύ μεγάλο μέρος (περί το 40%) της ελάχιστης υλικής παραγωγής.


Όταν οι Γερμανοί μπήκαν στην Ελλάδα, διέθε­ταν ήδη κατοχική εμπειρία και γνώριζαν ότι οι επιτάξεις και οι αρπαγές μπορούσαν να χρησιμο­ποιηθούν επικουρικώς, αλλά όχι ως κύριος τρόπος εξασφάλισης των αναγκαίων τροφίμων και των άλ­λων εμπορευμάτων. Η ζήτηση αγαθών από τις αρ­χές κατοχής ήταν το βασικό στοιχείο, στο οποίο ε­πικεντρώθηκε τόσο η δημοσιονομική πολιτική ό­σο και η λεγόμενη μαύρη αγορά. Οι σημαντικότε­ρες εμπορικές συναλλαγές γίνονταν μεταξύ της κατοχικής γραφειοκρατίας και του τοπικού εμπορί­ου. Αντίθετα προς τη γενική αντίληψη ότι η «μαύ­ρη αγορά» αφορούσε τη διάθεση τροφίμων στο κοι­νό, έστω και σε υψηλές τιμές, το όλο κύκλωμα απόκρυψης τροφίμων είχε σκοπό τη διοχέτευση του προς τις δυνάμεις κατοχής. Οι τελευταίες εμφανί­ζονταν ως αγοράστριες, πλειοδοτώντας στις τιμές και εξασφαλίζοντας έτσι ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής.


Σε πρώτη φάση, για να αγοράσουν τα προϊόντα που επιθυμούσαν, εισήγαγαν τραπεζογραμμάτια κα­τοχής (γερμανικό στρατιωτικό μάρκο και ιταλικές «μεσογειακές δραχμές»). Τα χαρτονομίσματα αυτά κυκλοφορούσαν μόνο στις κατεχόμενες χώρες, όχι όμως και στο μητροπολιτικό έδαφος της Ιταλίας και της Γερμανίας. Η κυβέρνηση Τσολάκογλου ζήτησε και πέτυχε την απόσυρση τους τον Ιούνιο του 1941, με το σκεπτικό ότι δεν ελεγχόταν η νομισματική κυκλοφορία. Για να αναπληρωθεί το κενό, η κυ­βέρνηση δέχθηκε να χορηγεί δραχμές στις αρχές κατοχής, ώστε οι αγορές να γίνονται με ελεγχόμε­νο νόμισμα.


Οι μαρτυρίες για τις σχετικές συζητήσεις (αν και μειωμένης αξιοπιστίας) δείχνουν ότι οι οικονομολόγοι που συμβούλεψαν την κυβέρνηση δεν είχαν την παραμικρή ιδέα για το μέγεθος του προβλή­ματος, ενώ το σύνολο του πολιτικού κόσμου της Αθήνας (που αναγνώρισε έστω και έμμεσα την κυ­βέρνηση Τσολάκογλου μέχρι τον Αύγουστο του 1942) νόμιζε ότι οι αρχές κατοχής δεν θα ξεπερ­νούσαν ένα ορισμένο όριο στην απόσπαση του εγ­χώριου προϊόντος, με βάση το διεθνές δίκαιο.


Η κατεχόμενη χώρα ήταν υποχρεωμένη να «φιλοξενεί» τις απαραίτητες για την κατοχή στρατιωτικές δυνάμεις. Αλλά πόσες ήταν αυτές οι δυνάμεις και ποιο ήταν το όριο μεταξύ «φιλοξενίας» και λιμοκτονίας; Ποιο ήταν το αναγκαίο ύψος δαπανών κα­τοχής; Μόνο το φθινόπωρο του 1942 έγινε σαφές ό­χι οι κατακτητές δεν ενδιαφέρονταν αν θα κατέρρεε η ελληνική οικονομία. Ορισμένες γερμανικές υπηρεσίες έδειξαν να συμμερίζονται το πρόβλημα, αλλά οι ενδογραφειοκρατικές αντιθέσεις τους (ιδι­αίτερα μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών υπηρε­σιών) αποδείχθηκαν αξεπέραστες.


Οι αναλήψεις μετρητών από τους Γερμανούς δεν μπορούσαν να ελεγχθούν, αν και η πρακτική έδει­ξε ότι οσάκις η κατοχική κυβέρνηση αρνήθηκε να καταβάλει δραχμές μέσω της Τράπεζας της Ελλά­δος, οι Γερμανοί ξεκίνησαν διαδικασίες «διαπραγμάτευσης», οι οποίες όμως δεν έλυναν το πρόβλη­μα. Η κυριότερη από αυτές έγινε τον Οκτώβριο του 1942, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, με συνέπεια την παραίτηση του Γ. Τσολάκογλου. Η επόμενη πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 1943, με συνέ­πεια τη νέα κυβερνητική μεταβολή. Έκτοτε, δεν υ­πήρξε καμία σοβαρή προσπάθεια περιορισμού της γερμανικής ασυδοσίας, με αποτέλεσμα μέχρι το τέ­λος της Κατοχής οι Γερμανοί να έχουν εισπράξει έ­να τεράστιο ποσόν (δεκάδες τετράκις εκατομμύρια), που αντιστοιχούσαν σε 10.500.000 χρυσές λίρες ή το 40% του.





Πληθωρισμός


Η στρατηγική που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις κατοχής για να ανταποκριθούν στις γερμανικές α­παιτήσεις ήταν η αύξηση των φόρων [που έφτασαν το 1941 να καλύπτουν ποσοστό 39% (!) του εθνικού εισοδήματος] και κυρίως η συνεχής έκδοση χαρτο­νομίσματος. Η τελευταία οδηγούσε σε σπειροειδή αύξηση των τιμών και σε καλπάζοντα, ανεξέλεγκτο πληθωρισμό.


Η στρατηγική που ακολούθησε το εμπόριο ήταν η χρήση της χρυσής λίρας ως μέσου διαφύλαξης αγο­ραστικής δύναμης, ως μονάδας μέτρησης αξιών και ως μέσου πληρωμής, αποφεύγοντας και υποκαθι­στώντας τη δραχμή. Η χρήση δύο νομισμάτων, ενός καλού κι ενός κακού, υπήρξε πρόσθετος λόγος δη­μιουργίας πληθωρισμού. Η τιμή της χρυσής λίρας σε δραχμές αυξανόταν συνεχώς, λόγω του δραχμι­κού πληθωρισμού και προκαλούσε με τη σειρά της αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων και τελικώς αύξηση του όγκου των δραχμών που ήταν απαραί­τητες για την αγορά της ίδιας ποσότητας αγαθών.


Ανάλωση κεφαλαίου


Εκτός από τη διαρπαγή της ετήσιας παραγωγής, οι κατακτητές κατέσχεσαν ή κατέστρεψαν σημαντικό τμήμα του εθνικού πλούτου: το μεγαλύτερο μέρος των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, των μεταφορικών υποδομών και το 25% των κτισμάτων δεν υπήρχαν πλέον τον Οκτώβριο του 1944. Η Ελλάδα υπολόγισε τις ζημίες σε 18 δισεκατομμύρια δολάρια (αξίας 1938), από τα οποία έλαβε μόνο 300 εκατομμύρια με­ταπολεμικά δολάρια. Οι απώλειες της καλύφθηκαν κατά 1,5% περίπου.


«Αι ζημίαι δεν πτοούν γενναίους ανθρώπους. Αυ­τές αποκαθίστανται και θα αποζημιωθούν. Όλοι οι Έλληνες θα συμμερισθώμεν τας ζημίας και θα τας διανείμωμεν με εκείνους που θα τας υποστούν. Τούτο είναι ιερά και απαράβατος υποχρέωσις. Καρτερείτε», έγραφε στο διάγγελμα του ο πρωθυπουργός Τσουδερός, την ημέρα που η κυβέρνηση του έφευγε από την Αθήνα για την Κρήτη. Οι ζημίες ήταν μεγαλύτερες α­πό όσο μπορούσε ίσως να φανταστεί ο Τσουδερός. Οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί από ασιτία, τα θύματα της Κατοχής, δεν μπορούσαν να αναστηθούν. Η Ελλάδα δεν αποζημιώθηκε. Επιβίωσε μεταπολεμική χάρη στη διεθνή φιλανθρωπία και το σχέδιο Μάρσαλ. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.









Οι ανθρώπινες ζημίες υπολο­γίζονται ως έξης :


Φονευθέντες στον πόλεμο 16.000

Από ωμότητες Γερμανών, Βουλγάρων & 'Ιταλών, 41.000

Από βομβαρδισμούς και ναυάγια 7.000

Από αντίποινα ανταρτοπόλεμου 30.000

Από την πείνα 300.000

Από μη επιστροφή εξ εκπατρισμού 80.000


Σύνολο 474.000 θύματα


ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ


Εις τους αριθμούς αυτούς πρέπει να προστεθούν οι ζημιές που προέρχονται από την αύξηση της θνησιμότητας από τις στερήσεις και από την μείωση των γεννήσεων κατά την περίοδο της Κατοχής, πού υπολογίστηκαν σε 300.000.. Τέλος στους παραπάνω αριθμούς δεν περιλαμβάνονται αυτοί που κατάντησαν ανίκα­νοι προς εργασία, ανάπηροι και ασθενείς. Επομένως οι απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό πλησιάζουν το εκατομμύριο.




Όσον άφορα τις υλικές ζημίας έχουμε:


α) Διαρπαγή του γεωργικού καλλιεργητικού κεφαλαίου και μείωση της παραγωγής, που υπολογίστηκε στο τέλος του πολέμου σε 40% για τα δημητριακά, 80% για τον καπνό, 70% για το βαμβάκι, 60% για την σταφίδα, 50% για τα αμπέλια κ.ο.κ.

β) Μείωση του κτηνοτροφικού κεφαλαίου που υπολογίστηκε σε απώλειες του 50% για τα μεγάλα ζώα και σε 30% για τα μικρά.

γ) Ελάττωση των δασών μας κατά 20%.

δ) Νέκρωση της μεταλλευτικής κινήσεως και καταστροφή των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων.

ε) Ελάττωση της βιομηχανικής παραγωγής στο 50% σχεδόν, με ζημιές στο βιομηχανικό κεφάλαιο.

στ) Καταστροφή των συγκοινωνιών, δηλαδή

  • του μεγαλύτερου μέρους του σιδηροδρομικού υλικού,
  • του μεγαλύτερου μέρους του σιδηροδρομικού δικτύου
  • του μεγαλύτερου μέρους των γεφυρών,
  • μεγάλες βλάβες στο οδικό δίκτυο
  • διαρπαγή του 70% των αυτοκινήτων,
  • καταστροφή των λιμενικών εγκαταστάσεων και της διώρυγας της Κορίνθου.

ζ) Απώλεια του 73% της εμπορικής και της επιβατηγού ναυ­τιλίας της Χώρας.

η) Καταστροφή ολική 100.000 περίπου κατοικιών και με­ρική 50.000 περίπου κατοικιών.

θ) Καταστροφή πολλών δημοσίων και παραγωγικών έργων.

ι) Υποτίμηση μέχρις εξαφανισμού της αξίας της δραχ­μής.



Κατά την απελευθέρωση 1944 και σε σχέση με τον Απρίλιο τού 1941

το κόστος ζωής ήταν αυξημένο κατά 2.305.986.911 φορές

η νομισματική κυκλοφορία ήταν αυξημένη κατά 8.276.320 φορές και

η τιμή της χρυσής λίρας ήταν αυξημένη κατά 1.633.540.989 φορές.



Πηγές:

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ (ΕΠΤΑ-ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ) τ. ΚΘ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ τ. 8

http://greece-salonika.blogspot.com/2010/02/blog-post_4106.html

http://www.hri.org/news/greek/eragr/2010/10-02-22_2.eragr.html

ΙΝΤΕΡΝΕΤ